Çocuk Kardiyolojisi bölümünde anne karnındaki bebeğin kalbinden başlayarak, 18 yaş bitimine kadar olan fetüs, bebek, çocuk ve ergen kalp hastalıklarının tanı ve takibi yapılmaktadır. Bu hastalıklar arasında daha çok doğuştan kalp hastalıkları (delikler, darlıklar), sonradan gelişen kalp hastalıkları (romatizmal kapak hastalıkları, enfeksiyöz hastalıklar) ve kalp ritmi bozuklukları bulunmaktadır. Hastalarımız sıklıkla kalpte üfürüm duyulması, morarma, çabuk yorulma, göğüs ağrısı, çarpıntı, baş dönmesi, bayılma (senkop) ya da yüksek tansiyon gibi yakınmalarla polikliniğimize başvurmaktadır. Hastalarımızın büyük kısmında elektrokardiyografi (EKG), telekardiyografi ve ekokardiyografi (EKO) gibi yöntemlerle tanı konulabilmektedir.
Ekokardiyografi : Kalbin
yapısı, kasılması, varsa yapısal anomalileri saptanır. Kalp kapakları
ve büyük damarlardaki darlıklar ya da kapak yetersizlikleri belirlenir.
Güvenli, zararsız, ağrısız bir testtir. Hastanın yaklaşık yarım saat
kadar yatar pozisyonda sakin bir şekilde durması gerekir. Huzursuz ve
ağlayan çocukları sakinleştirmek için oyuncaklar, değişik renkli objeler
kullanılmaktadır. Buna rağmen sakinleştirilemeyen hastalara ağızdan az
miktarda sakinleştirici ilaçlar verilmektedir.
Holter Monitorizasyon: Kalbin, 24 saat süre ile elektriksel aktivitesinin kaydedilmesidir. Ritm bozukluğu ve ekstra atımlar ile iskemi bulguları saptanabilir. (Kalp kateterizasyonu ya da ameliyat gerektiren durumlardaki çocuk hastalar uygun merkezlere yönlendirilmektedir.)
Normal kalp yumruktan biraz daha büyük, kas yapısında güçlü bir pompadır. Günde ortalama 100.000 kez kasılarak, 8000 litre kanı sürekli olarak dolaşıma pompalar. Kalp dört boşluktan oluşur. Üstte sağ ve sol olmak üzere iki kulakcık, altta ise sağ ve sol olmak üzere iki karıncık vardır. Kalpte dört kapak bulunur: Triküspid kapak sağ kulakcık ile sağ karıncık arasında, pulmoner kapak sağ karıncık ile akciğerlere kan taşıyan büyük damar (pulmoner arter) arasında, mitral kapak sol kulakcık ile sol karıncık arasında ve aort kapağı sol karıncık ile ana atar damar / şah damarı (aort) arasında bulunur.
Kalbin Çalışması
Organlardan gelen ve oksijeni az olan kirli kan toplardamarlar ile sağ kulakcığa dökülür, buradan triküspid kapak aracılığı ile sağ karıncığa geçer. Sağ karıncık kirli kanı pulmoner kapaktan pulmoner arter aracılığı ile akciğerlere pompalar. Akciğerlere gelen kan oksijenden zenginleşir. Oksijenden zenginleşen temiz kan, akciğer toplardamarları ile sol kulakcığa, buradan da mitral kapak aracılığı ile sol karıncığa geçer. Sol karıncığa gelen temiz kan aort kapağından geçerek aort aracılığı ile tüm organlara pompalanır. Sol karıncıkdaki kanın basıncı kolda ölçülen kan basıncına eşittir.
Doğuştan Kalp Hastalığı
Doğuştan kalp hastalığı kalpte doğum sırasında bulunan yapısal bir
bozukluktur ve genellikle hamileliğin erken evrelerinde organların
gelişmeye başladığı dönemde oluşur. Doğuştan kalp hastalıkları,
kulakcıklar veya karıncıklar arasındaki küçük / büyük delikler veya
kapaklardaki hafif / ağır darlıklar şeklinde olabileceği gibi, kulakçık
veya karıncıklardan bir veya birden fazlasının olmaması gibi çok ağır
bozukluklar şeklinde de olabilir.
Çocuklardaki bütün kalp hastalıkları doğuştan mıdır ?
Çocuklardaki kalp hastalıklarının çoğunluğu doğuştandır ve bunlar
genellikle doğumdan sonra erken dönemde tanı alır. Duktus arteriozus
açıklığı (PDA), atriyal septal defekt (ASD) ve ventriküler septal defekt
(VSD) bunlardan bazılarıdır. PDA aort ile pulmoner arter arasındaki
açıklıktır. PDA kateter yöntemi ile veya cerrahi olarak kapatılabilir.
ASD kulakçıklar arasında, VSD ise karıncıklar arasında yer alan
deliklerdir. Küçük deliklerin klinik olarak izlemi, geniş deliklerin ise
kapatılması gerekir. Bunlardan uygun olanları ameliyata gerek kalmadan
kateter yöntemi ile diğerleri ise cerrahi olarak kapatılır.